Turkish Studies - Language and Literature, cilt.14, sa.2, ss.345-365, 2019 (Hakemli Dergi)
Hilmî Efendi, 1230/1814-1815 tarihinde Kayseri’de doğmuştur. Feyzî Efendi-zâde el-Hac Mehmed Efendi’nin oğlu Fethullah Efendi merhumunçocuğudur.Asıladı,İsmail’dir.İlkeğitiminiSıbyan Mektebinde aldıktan sonra; Müderris-zâde Âlim Efendi ve Osman Seyfî Bey-zâde Şaban Hâmî Bey merhumdan dersler aldı. Hilmî Efendi; nükteli, sözü sağlam, şiirleri hoş ve yaratılışı sağlıklı bir yapıya sahipti. Bazı memuriyetlerde bulunmuş ise de yaşamının büyük bir bölümünü hane-i fakiranelerinde geçirmişlerdir. 1273/1856-1857 senesi Şevval ayında ve 43 yaşlarında olduğu bir sırada ehibbasıyla sabah namazı eda ederken vefat etmiştir. Bir divan oluşturabilecek kadar şiiri varmış ise de şiirleri, zayi olmuştur. Yakınlarından edinilen bilgiye göre ise şiirleri, kayıt altına alınmıştır.İsmailHilmîEfendi’ninşuaniçinelimizdeazsayıdaşiiri mevcuttur. Bunlar arasında; 3’ü nâ-tamâm olmak kayd-ı şartıyla 8 gazel, 2 tahmis, 1 müstezat, 1 murabba, 1 tarih manzumesi, 1 koşma, 2’si nâ-tamâm olmak üzere 4 manzum mektup, hicviyeler, 1 manzume, beyitler ve hece vezniyle yazılmış şiirler sayılabilir. İsmail Hilmî Efendi, gazellerinde klasik üslubu devam ettirmiştir. Tahmisleri de aynı çizgidedir. Yazdığı şiirlerin yekûnu, klasikşiir geleneğinin devamı niteliğindedir. Yer yer hece vezniyle şiirler de yazan şair, aruzu kullanma noktasında bazı noksanlıklar gösterse de genel anlamda başarılıdır. Şiirin biçim ve içeriğine yönelik sıkıntı yaşamayan şair, akıcı bir dil ve sade bir üslup kullanmıştır. BumakaleileİsmailHilmîEfenditanıtılırken;şiirleri transkripsiyon edilmiş ve literature kazandırılmıştır.