Kraliçe Arı Fenomeni Bağlamında Özel Sektörde Çalışan Kadınlara Yönelik Nitel Bir Araştırma


Creative Commons License

YAŞBAY KOBAL H.

KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi, cilt.7, sa.1, ss.53-76, 2021 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Çalışmada, Türkiye’de özel sektörde çalışan kadın yöneticilerin kraliçe arı davranışı gösterip göstermediği araştırılmaktadır. Araştırmada on sekiz kadın yönetici ve on beş kadın çalışanla yapılan görüşmelerden edinilen veriler NVivo 10 nitel veri analizi programında analiz edilmiştir. Sonuçlar, örneklemde yer alan kadın çalışanların olumlu özelliklerinin detaycılık, çok yönlülük ve empati kurabilme olduğunu göstermektedir. Olumsuz özellik ise duygusallıktır. Kadın çalışanların karşılaştığı zorluklar erkek egemen çalışma ortamları ve ailevi sorumluluklardır. Kadın yöneticilerin demokratik ya da durumsal yönetim tarzını benimsedikleri saptanmıştır. Kadın yöneticiler kadın çalışanlara kariyerlerinde yükselmeleri konusunda verdikleri desteği özellikle vurgulamışlardır. Kadın çalışanlar da kraliçe arı davranışıyla karşılaşmadıklarını aksine kadın yöneticilerin kendilerine karşı anlayış ve empatiyle yaklaştıklarını, kariyer gelişimleri konusunda desteklendiklerini ifade etmişlerdir. Bu nedenle örgütlerde kraliçe arı fenomenini ortadan kaldırmaktan ziyade cam tavan sendromunu ortadan kaldıracak stratejilerin hayata geçirilmesi önerilmektedir. Bu sayede kadınların başarılarına ve liyakatlerine bakılmaksızın yalnızca kadın oldukları için ilerlemelerinde karşılarına çıkan engelleri aşmak mümkün olacaktır.
This study examines whether women managers working in the private sector in Turkey show the queen bee behavior. The data obtained from interviews with 18 female managers and 15 female employees was analyzed in NVivo 10 qualitative data analysis programs. The results show that the positive characteristics of the female employees in the sample are elaboration, versatility, and empathy. The negative characteristic is emotionality. The difficulties faced by female employees are maledominated work environments and family responsibilities. It has been determined that female managers adopt a democratic or situational management style. Female managers especially emphasized their support for female employees to advance in their careers. Female employees also stated that they did not encounter queen bee behavior; on the contrary, female managers approached them with understanding and empathy and supported them in their career development. For this reason, it is recommended to implement strategies that will eliminate the glass ceiling syndrome rather than eliminate the queen bee phenomenon in organizations and companies. In this way, it will be possible to overcome the obstacles that women face in their advancement, regardless of their achievements and merits, simply because they are women.