Yûsuf Has Hacib tarafından 1069-1072 yılları arasında tamamlanan Kutadgubilig özgün adlı “mutluluk veren bilgi”, siyasetnâme edebî türünün etkin ve manzum bir örneği olarak; mesnevî formunda yazılmış ve geçiş dönemi Türk edebiyatının nadideleri arasında yer edinmiş önemli bir yapıttır. Dört temel kahraman ve sonsuz anlam katmanı etrafında; mensur ve manzum birer mukaddime ve 6645 aslî beyit ile kendi içinde tutarlı tafsilâttan mürettep Kutadgubilig, yaşamsal bir öğreti kitabı olarak didaktik kurguda ve toplumsal bazdadır. Bu yönüyle; söz konusu eserin, Kuranıkerim’den mülhem olduğu varsayılabilir.Kuranıkerim, tüm insanlığa ortak eksende seslenen ve her anlamda yol göstermeyi deneyen ilâhî kimlikli bir eserdir. Aynı perspektifte; Kutadgubilig de her çevre ve çerçeveden insanın algı odağına seslenen ve onları yönlendirebilecek dînî-alegorik kimlikli bir eserdir. Devri öncesi tüm âsâr-ı ehemmiyeyi inhisar eden Kutadgubilig, bir sosyo-edebî mahsül olarak; toplumları oluşturan bireylerin hemen çoğu adına anlamlar taşır. Olması gereken; bu anlamsal değerleri, toplumlarla ve bireyleri ile buluşturmaktır.Birçok değerli biliminsanı Kutadgubilig kapsamında oldukça kaydadeğer ve özverili çalışmalar yapmıştır. Bu bağlamda; söz konusu çalışma, haciplik mertebesine erişmiş bir yüce kişilik gözünde; yaşamları güzel kılan ahlâkın ve ancak erbabınca icra edildiğinde nimet ve rahmet veren mesâlikin örneksel ve ezgisel düzlemdeki yansımalarını ortaya koyuyor. Bu doğrultuda; Kutadgubilig’in sosyo-algısal ve düşünsel yönü, dramatize edilmiş oluyor.
Kutadgubilig's original “blissful knowledge an”, which was completed by Yûsuf Has Hacib between1069-1072, is an effective and verse example of politicame literary genre; It is an important work written in mathnawî form and has become one of the rarities of the transitional Turkish literature. Around four basic heroes and layers of infinite meaning; Kutadgubilig, the prose and verse, one of the holy writers and 6645 original couplets, consistent with their own details, are in a didactic fiction and social basis as a vital teaching book. In this aspect; It can be assumed that the work in question was an excerpt from the Qur’ân.My Qur'an is a work of divine identity that addresses all humanity on a common axis and tries to guide in every sense. In the same perspective; Kutadgubilig is a work of religious-allegorical identity that addresses and directs the perception of human beings from every environment and frame. Kutadgubilig, which was the exclusive of all the important Works before the reign of the Ottoman Empire, as a socioliterary product; it has meanings on behalf of the majority of individuals who make up societies. Must be; these semantic values, societies and individuals to bring together. Many esteemed scientists have done considerable and devoted work within the scope of Kutadgubilig. In this context; the work in question, in the eyes of a supreme personality that has reached the level of foreclosure; it reveals the exemplary and melodic reflections of morality that makes lives beautiful and the occupation that gives blessing and mercy only when performed by virtue. In this direction; The socio-perceptual and intellectual aspect of Kutadgubilig is dramatized.
