Fantastik Bir Çocuk Romanı: Bendar ya da Kehaneta Sêmenda (Üçlülerin Kehaneti)


Creative Commons License

suvağci i.

Turkish Studies (Elektronik), cilt.15, sa.1, ss.607-616, 2020 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 15 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2020
  • Doi Numarası: 10.29228/turkishstudies.39742
  • Dergi Adı: Turkish Studies (Elektronik)
  • Derginin Tarandığı İndeksler: IBZ Online, ERIC (Education Resources Information Center), Index Islamicus, MLA - Modern Language Association Database, Directory of Open Access Journals, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.607-616
  • Hakkari Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Yaşadığımız çağda bilimsel gelişmeler hızlı bir şekilde devam ederken insanlar, tüm yaşadıklarını yalnızcabilimle açıklamak yerine kimi zaman hayali dünyalar yaratırlar. İşte, fantastik tür de katı gerçeklere tepki olarakortaya çıkar. Bununla birlikte fantastik, gerçekle olan bağını tamamen koparmaz. Bizler de bu çalışmamızdaHekîm Atay’ın Bendar adlı romanında fantastik türün çocuk edebiyatı için bir kaynak olarak nasıl elealınabileceğini inceledik. Bendar, Kürtçe’nin Kurmancî lehçesiyle yazılmış fantastik ilk çocuk romanıörneklerindendir. Bu nedenle söz konusu eserin incelenmeye değer olduğu kanaatindeyiz. Çalışmamızdaöncelikle edebi tür olarak fantastiği ele aldıktan sonra eserde tespit ettiğimiz; kehanet, sihirli kitap, başkalaşım, rüya, periler, olağanüstü varlıklar gibi fantastik unsurları ve fantastik mekânları inceledik. Sonrasında çocukedebiyatı açısından eserde öne çıkan özellikleri ele aldık. Buna göre yazarın, adı geçen fantastik unsurlarınçoğunu folklor ürünlerinden faydalanarak kullandığını gördük. Bu durum modern fantastik romanların kimizaman gelenekten yararlandığını kanıtlasa da romanın başkahramanı Bendar’ın idealize edilmesi ve eserdekididaktik unsurların çokluğu eserin kurgusuna zarar vermiştir. Bendar’ın; her şeyi bilmesi, mücadele etmedenbüyü ya da olağanüstü varlıkların yardımıyla yaşadığı olayların üstesinden gelmesi çocuk edebiyatı açısındandoğru bir yaklaşım değildir. Fantastik çocuk romanlarında kimi zaman çocukların gerçek dünyada çözemediğisorunları fantastik dünyada çözdükten sonra gerçek dünyaya döndüklerinde çocukların artık kendigerçeklerinin farkına vardıkları anlatılır. İncelediğimiz eserde ise Bendar, gerçek ve fantastik dünyalardabaştan sona kadar aynı olağanüstü güçlerle donatıldığı için onda bu tarz bir değişim görülmez.
While scientific developments are continuing rapidly in our era, people sometimes create imaginary worlds instead of explaining all their experiences just with science. In this context, the fantastic genre emerges in response to solid facts. However, fantastic doesn't completely break the bond with reality. In this study, we have examined Hekim Atay's novel Bendar as a source of fantastic genre for Children's Literature. Bendar which is the one of the first examples of Kurdish children's novels, also is the first fantastic children's novel written in Kurdish's Kurmanji dialect. Therefore, we believe that the work in question is worth to study. In this study, after discussing what is fantastic, we have analyzed the fantastic elements and fantastic places that we found in the work such as prophecy, magic book, metamorphosis, dream, fairies and extraordinary beings. Then, we have discussed the prominent features of the work in terms of Children's Literature. Accordingly, we have concluded that the author used most of the fantastic elements in question by benefiting folklore products. Although this prove that modern fantastic novels benefit from tradition, the idealization of Bendar, the protagonist of the novel, and the abundance of didactic elements in the work have undermined the plot of the work. Bendar’s characteristics such as knowing everything, to overcome with the incidents with help of magic or extraordinary beings without struggle is not the proper approach for Children’s Literature. In other fantasy children's novels, children become aware of their own reality when they solve problems they cannot solve in the real world and return to the real world. In the work we have examined, it is not seen in Bendar this kind of change because he is equipped with the same extraordinary powers throughout the real and fantastic worlds.