Tuzlu-Alkali Topraklarda Bor Konsantrasyonunun Uzaysal Değişkenliğinin Jeoistatistiksel Analizi ve Haritalanması


BUDAK M., GÜNAL H.

Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, cilt.52, sa.2, ss.191-200, 2015 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 52 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2015
  • Dergi Adı: Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.191-200
  • Hakkari Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Kurak bölgelerde bitkisel üretimi sınırlandıran önemli unsurlardan biri tuzlulukla birlikte suda çözülebilir bor konsantrasyonunun yüksek olmasıdır. Bu çalışmanın amacı, tuzlu ve alkali topraklarda bitkiye yarayışlı bor konsantrasyonunun mesafeye bağlı değişkenliğinin jeoistatistiksel yöntemlerleharitalanmasıdır. Toprak örneklemeleri, Niğde ili, Bor ilçesine bağlı Kızılca Köyünün güneyinde yer alan 2650 halık bir arazide yapılmıştır. Çalışma alanında, 0-30 cm toprak derinliğinden 202 toprak örneği alınmıştır. Toprakların bor konsantrasyonu, tekstür, OM, kireç, pH, EC, ESP ve SAR analizleri yapılmıştır. Jeoistatistiksel yöntemlerle belirlenmiş en uygun model kullanılarak çalışma alanındaki örneklenmeyen noktalar için krigleme yöntemi ile tahminler yapılmış ve her bir toprak özelliği için haritalar hazırlanmıştır. Çalışma alanı bor konsantrasyonu 1.41 ile 97.84 mg kg-1 arasında değişirken ortalama konsantrasyonun 47.76 mg kg-1 olduğu tespit edilmiştir. Sonuçlar, çalışma alanı topraklarının büyük bir kısmında bor konsantrasyonun çoğu ürün için toksik sınır olan 5 mg kg-1'ın üzerine çıktığını göstermiştir. Arazide oldukça büyük değişkenlik gösteren bor konsantrasyonun dağılımını gösteren haritalar, tarımsal üretimin sürdürülebilirliğinde gerekli önlemlerin alınması ve ıslah programlarının başarısı için mutlak önem arz etmektedir.
High level water soluble boron concentration in arid regions is an importantfactor limiting plant production along with salinity. The purpose of this study was to map the spatial variability of plant available boron concentration in saline and alkaline soils by geostatistical methods. Soil samples were collected from 2650 ha area located at south of Kızılca Village at Bor Town in Niğde province. In the study area, 202 georeferenced soil samples were taken from depth of 0-30 cm. The soils were analyzed for Boron, texture, OM, CaCO3, pH, EC, ESP and SAR. Spatial variation of boron concentration was analyzed by semivariograms and data at unsampled locations were predicted and results were mapped by kriging. Boron concentration in study area ranged from 1.41 to 97.84 mg kg-1 and the mean concentration was 47.76 mg kg-1. The result showed that boron concentratiın of majority of soils in study area is greater than 5 mg kg-1 that is toxic to many crops. The maps showing the distribution of boron concentration in the study area have great importance to take the necessary measures to maintain and even promote sustainability of agricultural production and for the success of reclamation programs.