Berk S., Açar D.
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, sa.75, ss.21-37, 2025 (TRDizin)
Özet
CODA (Children of Deaf Adults) olarak tanımlanan işitme yetersizliğine sahip yetişkinlerin işiten çocukları, işiten ve işitmeyen topluluklar arasındaki kesişme noktasında benzersiz bir konuma sahiptir. Bu çalışmada CODA’ların aile, eğitim ve toplum deneyimlerinin incelenmesi ve analiz edilmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma desenlerinden fenomenolojik yaklaşımın kullanıldığı çalışmada, Türkiye’nin farklı şehirlerinde yaşayan 16 CODA ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırma, katılımcıların işaret dilini erken yaşta öğrenmeleri ve iki kültürlü bir kimlik geliştirmeleri üzerine odaklanmıştır. Çocukların, işiten ve işitme yetersizliğine sahip dünyalar arasındaki köprü olma rolü, onların sosyal ve eğitim hayatlarında önemli bir yer tutmuştur. CODA'ların ebeveynleri ile olan iletişimleri ve dilsel yetenekleri, hem işitme yetersizliği olan topluluğun bir parçası olmalarını hem de işiten toplumla etkileşimde bulunmalarını sağlamıştır. Katılımcılar, işaret dili ve Türkçe arasında çift dillilik ve kültürel çeşitlilik sayesinde zenginleşmiş bir hayat deneyimi yaşadıklarını belirtmiştir. Ayrıca, işitme yetersizliğine sahip ebeveynlerin çocukları olmanın, empati yeteneğinin gelişimine ve sosyal iletişim becerilerinde güçlenmeye katkıda bulunduğu görülmüştür. CODA’ların mevcut durumunun yansıtılabilmesi için işitme yetersizliği olan ebeveynleri olan ailelerle çalışan çevrelere işitme yetersizliğinin kültürel farkındalığı ve iletişim sorunları hakkında bilgilendirmeler yapılabilir.