VERGİ YÜKÜ VE KAMU HARCAMALARI İLİŞKİSİ: TÜRKİYE ÜZERİNE EKONOMETRİK BİR ANALİZ (1970-2019)


GEYIK O., TURNA F.

Vergi Raporu, cilt.0, sa.264, ss.189-203, 2021 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Derleme
  • Cilt numarası: 0 Sayı: 264
  • Basım Tarihi: 2021
  • Dergi Adı: Vergi Raporu
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.189-203
  • Hakkari Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Vergi yükü konusu mükelleflerin vergiye uyumunu belirleyen önemli bir etmen olarak değerlendirilmektedir. Vergi yükü artıkça mükelleflerin vergilere karşı sergilemiş oldukları tutum ve davranışların da nitelik değiştirdiğini ifade etmekte yarar vardır. Artan vergi yükü oranınca kamu harcamalarında bir artışın meydana gelip gelmediği konusu bu açıdan mükellefler için önemli bir hal almakta, vergi gelirleri ve vergilendirme süreci üzerinde çeşitli etkiler ortaya çıkarmaktadır. Bu çalışmada Türkiye’de 1970-2019 döneminde vergi yükü ile tam kamusal mallara yönelik kamu harcamaları arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu ilişkinin tespiti için yapısal kırılmalı Gregory-Hansen eşbütünleşme testi kullanılmış ve değişkenler arasında uzun dönemli bir ilişki bulunmuştur. Uzun dönem katsayılarının tahmininden elde edilen sonuçlar vergi yükündeki %1’lik artışın kamu harcamalarını %0,51 arttırdığını göstermiştir. Vektör hata düzeltme modeline dayalı Granger nedensellik testine göre uzun dönemde vergi yükünden kamu harcamalarına doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir. Bu sonuçlar doğrultusunda artan vergi yükü oranından daha fazla düzeyde kamu harcaması yapılarak mükelleflerin vergilere karşı uyumu sağlanabilir.
The issue of tax burden is considered to be an important factor in determining the tax compliance of taxpayers. It is worth noting that as the tax burden increases, the attitudes and behaviours of taxpayers towards tax also change. In this respect, the question of whether an increase in public spending takes place at the same rate of an increase of the tax burden gains importance for taxpayers and has various effects on tax revenues and taxation. This study examines the relationship between tax burden and public spending on public goods in Turkey during 1970 to 2019. The Gregory-Hansen structural fracture cointegration test was used to identify this relationship and a long-term relationship was found between the variables. The results obtained from the estimates of the long-term coefficients showed that a 1% increase in the tax burden increased public spending by 0,51%. According to the Granger causality test based on the vector error correction model, a one-way relationship of causality was established from tax burden to public spending in the long term. Based on these results, it is safe to say that tax compliance of taxpayers can be achieved by making more public spending than the rate of increase of tax burden