Akademik Veri Yönetim Sistemi
13. ulusal zootekni kongresi, Ankara, Türkiye, 26 - 28 Ekim 2023, ss.1, (Özet Bildiri)
Dünyanın hareketinden kaynaklı oluşan belirli seviyelerdeki manyetik alanı bal arıları
yön bulmak amacıyla kullanırlar. Ancak doğada bulunan ve kaynağı büyük ölçüde baz
istasyonları ve yüksek gerilim hatları olan daha yüksek manyetik alanlar bal arılarını
etkileyebilmektedir. Bununla birlikte söz konusu etkinin sadece dışında değil kovan içerisinde
de arıları etkilemesi muhtemeldir.
Kullanımı yaygın bal arısı kovanlarının manyetik alan geçirgenliği, diğer bir deyişle
koruyuculuğunu belirlemeyi amaçlayan bu çalışmada ahşap, plastik ve strafor kovalara 300μT
etki verilerek kovan içerisine yansımasının belirlenmesi amaçlanmaktadır. Yetiştiricilerin
kolaylıkla ulaşabildiği bazı ekipmanların da (duralit, sunta, ek kat alüminyum plaka ve çift kat
alüminyum plaka) koruyuculuğunun değerlendirildiği çalışmada, nem ve sıcaklığın manyetik
alan iletimine katkısının olup olmadığı da ele alınmıştır.
Çalışma sonucunda kovan kapakları açık iken kovan içerisine ortalama 40.64 μT
olarak ulaşan etki, kapaklar kapatıldığında ahşap, strafor ve plastik kovanlar için sırasıyla
38.00, 40.50, 39.85 μT olarak hesaplanmıştır. Saç kapaklı ahşap kovanların daha koyucu
olduğu ve diğer gruplardan ayrıldığı ortaya çıkan çalışmada gruplar arasındaki farkın istatistik
olarak da önemli (P> 0.01) olduğu belirlenmiştir. Koruyuculuğu artırmak adına kullanılan
malzemelerden ise alüminyum plakanın etkili olduğu belirlenmiştir. Kovanların manyetik
alan koruyuculuğunun sınırlı olduğu ortaya çıkan araştırma bulgularına göre, kolonileri olası
manyetik alanlardan korunmak manyetik alanlardan uzak tutmak, zorunlu olduğu durumlarda
ise etkiyi azaltacak alüminyum gibi metal plakalar kullanmak önerilmektedir.