Akademik Veri Yönetim Sistemi
Afet ve Risk Dergisi, cilt.8, sa.3, ss.857-870, 2025 (Scopus, TRDizin)
Bu çalışma, Urartu Krallığı'nın II. Rusa döneminde (MÖ 685-645) inşa edilen Kef Kalesi'ndeki deprem
izlerini, Ayanis, Karmir Blur ve Bastam kalelerindeki bulgularla karşılaştırarak, Urartu mimarisinin sismik
tehditlere karşı geliştirdiği stratejileri ve depremlerin krallığın çöküşündeki rolünü incelemektedir. Kef
Kalesi'nde 2021'de başlayan kazılarda ortaya çıkan yıkım katmanları, surlardaki devrilmeler ve yangın
izleri, kalenin MÖ 7. yüzyıl ortalarında şiddetli bir depremle tahrip olduğunu göstermektedir. Benzer
bulgular, Ayanis'teki tapınak çökmeleri, Karmir Blur'daki duvar kırılmaları ve Bastam'daki sur
deformasyonlarıyla desteklenmektedir.
Karşılaştırmalı analiz, Urartu'nun kalın taş duvarlar ve sağlam temeller gibi depreme dayanıklı teknikler
kullandığını, ancak büyük ölçekli sismik hareketler karşısında bu önlemlerin yetersiz kaldığını ortaya
koymaktadır. Özellikle II. Rusa döneminde yaşanan depremlerin, su sistemlerinin bozulması ve savunma
yapılarının zayıflaması yoluyla krallığın çöküş sürecini hızlandırdığı öne sürülmektedir. Çalışma, gelecekte
yapılacak jeoarkeolojik ve radyokarbon tarihleme çalışmalarının bu hipotezi destekleyecek veriler
sunabileceğini vurgulamaktadır.
Anahtar Kelimeler: Deprem Arkeolojisi, Kef Kalesi, Paleosismoloji, Urartu, II. Rusa