Bu çalışma, Kuzey Irak Kürt Bölgesi’nde yaşayan Êzidi halkını tarihsel ve güncel bağlamlarıyla birlikte etnik, dinsel ve siyasi perspektiflerden incelemeyi amaçlamıştır. Araştırmanın merkezinde, Êzidilerin uzun yıllardır dini ve etnik kimlikleri nedeniyle maruz kaldıkları ayrımcılık, şiddet ve “öteki” olarak algılanma sorunu yer almıştır. Çalışma, Êzidilere yönelik bu algının toplum hafızasında nasıl yer ettiğini anlamayı ve bu algının tarihsel, sosyal ve siyasi süreçlerle nasıl şekillendiğini çözümlemeyi hedeflemiştir. Bu bağlamda çalışma, Êzidi halkının karşı karşıya kaldığı sorunlar, Irak Anayasası’nda Êzidilerin temsil edilme düzeyi ve yasal hakları ile inanç ve geleneklerini sürdürebilme koşulları üzerinde yoğunlaşmıştır. Ayrıca, topluluğun yaşadığı sosyal, siyasal ve ekonomik zorluklar, geçmişte ve günümüzde gerçekleşen göçlerin etkileri ve geleceğe dair beklentileri ele alınmıştır. Araştırmanın verileri, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) kontrolü altındaki Duhok, Zaho vilayetlerinde ve bu vilayetlere bağlı Baadre, Şeyhan ve Laleş gibi yerlerde yaşayan Êzidilerle yapılan görüşmelerle toplanmıştır. Saha çalışması kapsamında, Êzidi toplumundan seçilen bireylerle on adet soru üzerinden derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşmelerde elde edilen veriler ile Êzidilerin tarih boyunca maruz kaldıkları sistematik şiddet ve ayrımcılığı, anayasal temsiliyet eksikliğini, yerinden edilme veya zorunlu göç süreçlerinin toplumsal hafızada bıraktığı izler ortaya konulmuştur. Sonuç olarak araştırma bulguları, Êzidilerin kimliklerini koruma mücadeleleri, yaşadıkları göçler ve karşılaştıkları belirsizliklerin sosyo-politik konumlarını etkilediğini ortaya koymuştur.
This study aims to examine the Yazidi people living in the Kurdish region of Northern Iraq from ethnic, religious and political perspectives in their historical and contemporary contexts. At the center of the research is the problem of discrimination, violence and being perceived as “the other” that Êzidis have been subjected to for many years due to their religious and ethnic identity. The study purposes to understand how this perception of Êzidis is embedded in public memory and to analyze how this perception is shaped by historical, social and political processes. In this context, the study focuses on the problems faced by the Yazidi people, the level of representation and legal rights of Yazidis in the Iraqi Constitution, and the conditions for the continuation of their beliefs and traditions. It also examines the social, political and economic challenges faced by the community, the effects of past and present migrations, and their expectations for the future. The data of the research was collected through interviews with Yazidis living in Duhok and Zakho provinces under the control of the Iraqi Kurdish Regional Government (KRG) and as well as in districts of Baadre, Şeyhan and Laleş in these provinces. The data obtained from the interviews revealed the systematic violence and discrimination that Êzidis have been subjected to throughout history, the lack of constitutional representation, and the traces left in the social memory by the processes of displacement or forced migration. As a result, the findings of the research reveal that Êzidis' struggle to preserve their identity, the migrations they have experienced and the uncertainties they have faced have affected their socio-political position.
